Wat ga jij stemmen op 29 oktober?

Nee, SEH hoeft niet te weten waarop je stemt. En we geven je ook zeker geen stemadvies. We schonken de vorige verkiezingen aandacht aan de verschillende partijplannen. Dit keer wordt het voor velen van ons (en onze klanten) spannender. Dat spannende komt door het H-woord dat steeds nadrukkelijker de kop opsteekt. Daar wordt dan ook weer veel over gedebatteerd onder politici en in talkshows. Wat zijn nou echt de plannen van politieke partijen over de hypotheekrenteaftrek?

Plannen doorgelicht door SEH
In alle verkiezingsprogramma’s (op één na) van de partijen die nu in de Tweede Kamer zitten, komt hypotheekrenteaftrek aan bod. Het is interessant te zien welke partij de hypotheekrenteaftrek (HRA) wil afschaffen en welke niet. Er zijn meer smaken: zo zijn er partijen die de hypotheekrenteaftrek alleen tot een bepaalde grens willen behouden. Er wordt dan gesproken over ‘boven een bepaalde woningwaarde’, waarbij het dus niet om de hoogte van de schuld lijkt te gaan. Ook is niet duidelijk of het om een grens of een drempel gaat. Er is ook een partij die nog denkt dat het aftrektarief jaarlijks met 0,5% wordt afgebouwd, en dat wil versnellen. Niet elke partij lijkt dus geheel op de hoogte van de huidige regels. 

 Wat extra interessant is, is om te kijken naar wat de partijen verder nog noemen in relatie tot woningfinanciering. Zo zijn er aardig wat partijen die DUO-leningen (studieschulden) in het geheel niet willen laten meetellen bij de berekening van de maximale leencapaciteit (LTI). Partijen hebben daarnaast regelmatig een standpunt over de overdrachtsbelasting (OVB) en het eigenwoningforfait.

In onderstaand overzicht noemen we kort de meest relevante standpunten, en alleen van partijen die nu al in de Tweede Kamer zitten. We zijn daarin niet compleet: sommige partijen hebben zeer uitgebreide ideeën over stimulering van de woningmarkt, waarin financiering mede een rol speelt. Die details laten we in dit overzicht weg.  

De volgorde van de partijen is die van de grootste naar de kleinste in de huidige zetelverdeling (tot 29 oktober 2025).

Partij	Eigenwoningregeling en aanverwante plannen (HRA = hypotheekrenteaftrek; OVB = overdrachtsbelasting)
PVV-programma	HRA blijft ongewijzigd
GL-PvdA-programma	Afbouw HRA in 8 tot 12 jaar Er moet maatwerk komen voor mensen met een DUO-schuld Er moet een startersfonds komen dat tot 30% van de koopprijs financiert
VVD-programma	Hypotheekrenteaftrek blijft ongewijzigd Niet in coalitie met partijen die HRA willen afschaffen Heffingsvrij sparen in box 3 voor de eigen woning Extra stimulans Startershypotheken, door een langere looptijd dan 30 jaar toe te staan (maar met 30 jaar aftrek)
NSC-programma	Behouden HRA Verlaging OVB, maar juist extra opslag OVB bij doorverkoop woning < 3 jaar
D66-programma	Geleidelijke afbouw HRA (geen tijdspad genoemd) Daarmee wordt inkomstenbelasting verlaagd Hoger eigenwoningforfait voor dure huizen Een huurder met een bepaalde huur, moet een hypotheek kunnen krijgen met dezelfde maandlast DUO-schuld telt niet mee bij LTI-berekening
BBB-programma	Geen (verdere) beperking HRA Geen belasting op overwaarde DUO-schuld telt niet mee bij LTI-berekening
CDA-programma	Geleidelijke (minstens 20 jaar) afbouw HRA, mede vanwege complexiteit Compensatie via lagere IB, ‘rekening houdend’ met andere fiscale regelingen rondom de eigen woning
SP-programma	Versnelde afbouw HRA voor woningen boven de € 600.000 Hogere OVB 2e woningen
Denk-programma	Aftoppen HRA voor huizen boven de € 500.000 Rentevrije starterslening invoeren Verplichte aanbieding halalhypotheek (rentevrij) Bonus voor oudere doorstromers die kleiner gaan wonen
PvdD-programma	HRA beperken tot NHG-grens, daarboven ‘snellere afbouw’ dan 0,5% Afschaffing Wet Hillen Korting op OVB als <1 jaar na aankoop woning energieneutraal gemaakt wordt
FVD-programma	HRA blijft behouden Maximaal aftrektarief verhogen tot 52% Afschaffing eigenwoningforfait OVB: startersvrijstelling, of 2% ongeacht de koper Duurhuurders krijgen makkelijker een hypotheek DUO-schuld telt niet mee voor LTI-berekening
SGP-programma	Niet voor afschaffing HRA, maar wel voor herziening ervan. Herziening mag geen nadelige financiële gevolgen hebben, moet woningbezit blijven bevorderen Betere afstemming leennormen HK en toegang sociale (huur)sector, om “tussen wal en schip” vallen te voorkomen Geen onnodige inperking LTI voor eenverdieners of alleenstaanden, maar meer rekening houden met werkelijk uitgavenpatroon Op termijn ‘beheerste daling leennormen’ Invoering bouwsparen
CU-programma	Afschaffing HRA (geleidelijk) Afbouw eigenwoningforfait tot nihil voor woningen tot €1 miljoen
Volt-programma	HRA en eigenwoningforfait volledig afbouwen De eigen woning gaat stapsgewijs naar box 3 DUO-schuld geen impact op LTI-berekening Ook ‘experimenten’ met erfpacht-/opstalrechtconstructies
Ja21-programma	HRA is geen programmaonderwerp Eenvoudiger rekenregels en meer maatwerk in rekenregels ondernemers (LTI/Trhk)

Wat kun je met deze informatie?
Je kunt natuurlijk in je hypotheekadvies op dit moment niet veel met de verkiezingsprogramma’s doen. Maar potentiële starters zullen misschien wel willen weten wat de toekomst brengt. Kunnen zij de hypotheeklasten nog wel betalen als ze nu maximaal financieren en de hypotheekrenteaftrek straks wordt afgeschaft? En bestaande woningeigenaren maken zich misschien zorgen: als de hypotheekrenteaftrek wordt afgeschaft, stort dan de waarde van zijn huis in?

Je kunt beide partijen dan enigszins geruststellen. Geen enkele partij pleit ervoor om in één keer de hypotheekrenteaftrek af te schaffen. Dat gaat altijd geleidelijk en soms gedeeltelijk met een compensatie. De woonlasten stijgen daardoor minder dan de gebruikelijke jaarlijkse inkomensstijgingen. Woningmarktexperts verwachten bovendien dat zo’n geleidelijke afbouw geen schok in de woningprijzen zal veroorzaken. Er is nu eenmaal een groot tekort en dat blijft zo. De verwachting die je vaak hoort is dat de stijging alleen iets minder hard zal gaan.

Het is al met al goed om de grote lijnen van de partijplannen te kennen, zodat je daarover met je klant kunt sparren. En ze mogelijk gerust te stellen.