Versterking toezicht kwaliteit taxaties en energielabels

Er is de laatste jaren kritiek geuit op de kwaliteit en betrouwbaarheid van woningtaxaties. In 2019 vond De Nederlandsche Bank woningtaxaties zelfs stelselmatig te hoog. Sindsdien is er veel verbeterd aan taxaties. Zo is op 1 september 2025 nog een wijziging doorgevoerd waarmee regels voor taxaties in het kader van bijzonder beheer zijn aangescherpt. Eerder dit jaar zijn er extra regels ingevoerd over taxaties van woningen in verhuurde staat. Recent is een extra, fundamentele stap genomen in taxatieland. Door het ondertekenen van een Convenant verandert de rol van het Nederlands Register Vastgoed Taxateurs (NRVT).

Naast kritiek op taxaties, is er ook kritiek op de kwaliteit en betrouwbaarheid van energielabels. Ook daarin moet het een en ander gaan veranderen: er komt een toezichthouder om de kwaliteit beter te waarborgen.

Veranderende rol NRVT
Het op 15 september 2025 ondertekende “Convenant versteviging onafhankelijkheid Nederlands Register Vastgoed Taxateurs” is op 25 september 2025 in de Staatscourant geplaatst. Vanaf dat moment zijn afspraken gemaakt over hoe NRVT zijn rol van onafhankelijk toezichthouder op de taxatiesector invult.

De rol van het NRVT bestaat nu uit:

Het voeren van een centraal Register van Vastgoedtaxateurs;
toezicht houden en handhaven (tuchtrecht) op onafhankelijkheid, kwaliteit, integriteit en kennis van Register-Taxateurs;
het vaststellen van criteria en richtlijnen, daar waar dat voor de Nederlandse situatie noodzakelijk is;
het borgen van de kwaliteit van de verschillende modellen taxatierapporten en het stimuleren van transparante vastgoed- en taxatiedata;
het informeren van belanghebbenden (consumenten en opdrachtgevers), waaronder voorlichting over goed opdrachtgeverschap en het juiste taxatieproduct.

De betrouwbaarheid en kwaliteit van taxaties zijn erg belangrijk. Anders kan een geldverstrekker niet beoordelen welk risico hij loopt. Dat geldt uiteraard ook voor de koper en verkoper van de woning.

Met het getekende convenant worden de aanbevelingen uit een SEO-rapport van november 2024 overgenomen. De belangrijkste tekortkoming in het taxatietoezicht door NRVT was toen nog dat het NRVT niet onafhankelijk genoeg was. Commerciële belangen speelden een te grote rol in de besluitvorming. Een voorbeeld daarvan is de trage totstandkoming van regelgeving voor NRVT-taxateurs bij hybride taxaties (modelmatige waardebepalingen). De Centrale Raad van NRVT levert zijn beslissingsbevoegdheid nu in. Die komt bij NRVT zelf te liggen. Die Centrale Raad van taxateurs blijft een adviesrol vervullen, maar NRVT neemt onafhankelijk de besluiten als ze iets willen aanpassen.

Kwaliteit energielabels moet ook omhoog
Energielabels worden steeds belangrijker. Allereerst omdat een koper van een woning daarmee kan inschatten wat zijn energieverbruik zal zijn. Maar sinds 2024 is de leencapaciteit (volgens de Trhk) veel sterker afhankelijk van het energielabel. Als zo’n label niet betrouwbaar is, kan dit leiden tot onverantwoorde woonlasten. Het Financieele Dagblad heeft een groot onderzoek gedaan naar energielabels, en ontdekte dat er heel veel energielabels ‘toevallig’ net boven een bepaalde grens vielen. Het FD concludeerde dat er met slimme trucjes aan gegevens gesleuteld kan worden, zodat een woning met label D toch net in de categorie C valt. Het FD-onderzoek gaat over de afgelopen vier jaar.

Sinds 2021 zijn al diverse verbeteringen doorgevoerd in de eisen aan energielabels. In een brief uit juni 2023 schreef toenmalig minister de Jonge nog dat er in 1 op de 6 labels ‘kritieke afwijkingen’ zaten. Dat zijn bijvoorbeeld afwijkingen van meer dan 8% van het opgegeven energieverbruik. Dit aantal was veel te groot. Nadat er strikter gecontroleerd werd, halveerde het aantal afgegeven energielabels met kritieke afwijkingen. Maar dat betekende nog altijd dat in meer dan 7% van de gevallen ernstige fouten werden gemaakt. Daarom plande de minister in maart 2024 een kwaliteitsborgingssysteem in voor energielabels. De nieuwe minister van VRO, inmiddels demissionair minister Mona Keijzer, heeft in een consultatie duidelijk gemaakt hoe die kwaliteitsborging wordt ingevuld. Op hoofdlijnen houdt het voorstel het volgende in:

Energieadviseurs mogen alleen een energielabel opstellen als zij een certificaat hebben van een certificerende instelling. Dat is al zo, maar nu komt daar een overheidsorganisatie boven te hangen als toezichthouder: de Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (TloKB). Die gaat de certificerende instellingen zelf controleren.
De TloKB wijst de certificerende instellingen aan, die op hun beurt weer de energieadviseurs certificeren.
Er komt een openbaar register waarin alle erkende (gecertificeerde) energieadviseurs staan. Alleen de in dit register genoemde adviseurs mogen een energielabel maken.

Voor jouw praktijk
Het is natuurlijk erg belangrijk in jouw adviesrol om zeker te weten dat je uit kunt gaan van de getaxeerde waarde van een woning. Dat geldt ook voor het energielabel. Het gaat daarbij niet alleen om een juiste vaststelling van de leencapaciteit. Zowel de LTV als de LTI hangen samen met de getaxeerde waarde en het energielabel. Het gaat ook om hoe je eventuele verduurzamingsmogelijkheden bespreekt met je klant. En je wilt vermijden dat jouw klant vanwege een ‘te goed’ energielabel verwacht lage energielasten te hebben, die vervolgens tegenvallen.

SEH is dan ook voorstander van de sterkere kwaliteitsborging van taxatierapporten en energielabels. We hopen alleen dat dit niet leidt tot hogere kosten. In het voorstel staat die verwachting namelijk wel: de aanvullende lasten zullen grotendeels doorberekend worden in de prijs van het energielabel. Pas als die prijsstijging bekend is, weten we of die kosten opwegen tegen de kwaliteitswinst.