Variant op het UPO: het TUPO

Eerder informeerden wij je over de nieuwe UPO-modellen 2025, bestaande uit twee varianten: het huidige model voor pensioenregelingen die nog niet overgegaan zijn op de Wet toekomst pensioenen (Wtp) en het nieuwe Wtp-model. Nu is daar een extra variant bij gekomen: het TUPO.

De T staat voor Transitie. Dit model is op 19 februari 2025 goedgekeurd door de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. In dit artikel leggen we uit waar het TUPO voor dient en hoe het in grote lijnen is opgebouwd. 

Informatieverplichtingen pensioenfondsen rondom transitie

Bij de overgang van een pensioenfonds naar de Wtp gelden meerdere informatieverplichtingen. Het pensioenfonds moet de deelnemers op verschillende momenten informeren over de veranderingen. Dit gebeurt via vier documenten: 

  1. Prognose transitieoverzicht
    Uiterlijk één maand voor de overgang ontvangt de deelnemer een prognose van de verwachte effecten van de transitie. Dit geeft inzicht in de persoonlijke gevolgen van de wijziging. Dit geldt niet alleen voor actieve deelnemers, maar ook voor gewezen deelnemers, gepensioneerden en ex-partners van deelnemers. Waar we voortaan ‘deelnemer’ schrijven, doelen we op al deze groepen.
  2. Definitief transitieoverzicht
    Binnen een redelijke termijn na de overgang krijgt de deelnemer een definitief overzicht met de daadwerkelijke effecten. Dit document vergelijkt ook de prognose met de definitieve berekening. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) hanteert als richtlijn een termijn van drie maanden na transitie, met een maximale uitloop tot zes maanden indien noodzakelijk.
  3. Informatie over de nieuwe pensioenregeling
    Uiterlijk drie maanden na de transitie moet de deelnemer informatie ontvangen over de nieuwe regeling (Pensioen 1-2-3). 
  4. Het reguliere UPO
    Deelnemers ontvangen, zoals gebruikelijk, uiterlijk op 30 september het Uniform Pensioenoverzicht (UPO). In tegenstelling tot de andere documenten, geldt het reguliere UPO alleen voor actieve deelnemers. De UPO-plicht voor de andere betrokkenen geldt maar eens in de vijf jaar.

Doel van het TUPO

De transitie naar de Wtp brengt een grote hoeveelheid informatie met zich mee. Om te voorkomen dat deelnemers door de bomen het bos niet meer zien, is het TUPO ontwikkeld. Dit model combineert het definitieve transitieoverzicht en het reguliere UPO in één document. Hierdoor wordt de informatie overzichtelijker en minder belastend voor de deelnemer, is het idee. 

Voor wie is het TUPO?

Het TUPO is uitsluitend beschikbaar voor pensioenfondsen. Pensioenverzekeraars en premiepensioeninstellingen (PPI’s) kunnen hier geen gebruik van maken. Het model geldt voor pensioenfondsen die per 1 januari van een jaar overstappen op de Wtp. 

Pensioenfondsen zijn niet verplicht het TUPO te gebruiken, maar moeten zorgvuldig afwegen of dit in het belang van hun deelnemers is. De AFM verwacht dat, wanneer een fonds voor het TUPO kiest, dit duidelijk wordt gecommuniceerd naar de deelnemers. Dit moet niet alleen via schriftelijke informatie, maar ook in de online omgeving, zodat deelnemers later eenvoudig kunnen terugvinden dat het TUPO ook als UPO dient. De AFM heeft nog meer aandachtspunten rondom gebruik van het TUPO.

Opbouw van het TUPO

Het TUPO bevat verschillende informatieblokken, vergelijkbaar met het reguliere UPO (zie de concept-versie). Het verschil is dat er extra blokken zijn toegevoegd om de verschillen tussen de oude en nieuwe regeling inzichtelijk te maken. Daarnaast is de volgorde van de informatie niet vastgelegd; pensioenfondsen mogen zelf bepalen welke structuur het meest logisch is voor hun deelnemers. 

Informatieblokken ouderdomspensioen
Naast de gebruikelijke informatieblokken over het te verwachten ouderdomspensioen (zowel nominaal als reëel), komen er extra blokken over hoe het ouderdomspensioen zou zijn geweest in de oude regeling (ook nominaal en reëel). Daarnaast zijn er blokken over indexaties en scenario’s (zoals de gevolgen bij mee- of tegenvallende rendementen). 

Informatieblokken arbeidsongeschiktheid en overlijden
Voor arbeidsongeschiktheid worden aparte blokken toegevoegd die de oude en nieuwe regeling vergelijken. Voor overlijden en wezenpensioen worden de verschillen in dekking binnen één blok weergegeven. 

“Gerichte toelichting”
De AFM benadrukt het belang van een duidelijke uitleg over individuele pensioenverschillen, ook wel de ‘gerichte toelichting’ genoemd. Onder elk blok kan extra uitleg worden toegevoegd. Bijvoorbeeld bij het blok over het reële ouderdomspensioen: 

“U bepaalt wanneer u uw pensioen laat ingaan. Wij hebben bij de berekening aangenomen dat uw pensioen start op uw 68e. De bedragen hierboven zijn exclusief AOW en laten uw verwachte koopkracht zien.” 

Daarnaast bevat het TUPO een apart blok: ‘Uitleg van de verschillen’, waarin onder andere wordt toegelicht: 

  • De verschillen tussen de oude en nieuwe regeling. 
  • De verschillen tussen de eerdere prognose en de definitieve berekening. 
  • Eventuele redenen waarom het opgebouwde pensioen hoger of lager is dan verwacht. 

Met deze aanpassingen moet het TUPO een heldere en overzichtelijke manier zijn om deelnemers inzicht te geven in de veranderingen als gevolg van de transitie naar de Wtp.

Voor jou als adviseur

Ondanks de mogelijke combinatie van twee informatiedocumenten aan pensioendeelnemers via het TUPO, komt een enorme berg informatie op die deelnemers af. Naast een eventueel TUPO blijft de plicht bestaan om ook het prognose transitieoverzicht en de pensioenregeling zelf op te sturen. Veel pensioendeelnemers lezen hun jaarlijkse UPO al niet, dus het is de vraag in hoeverre zij de extra informatie goed doornemen.

Wees daarom proactief naar je klanten toe: vraag ze zelf of ze weten wanneer hun pensioenuitvoerder overgaat op een Wtp-regeling. En of ze daar al informatie over hebben ontvangen. Een nieuwe regeling kan immers grote impact hebben op eerder gemaakte financiële plannen. Niet alleen plannen rondom vermogensopbouw, maar ook met betrekking tot (de betaalbaarheid van) de hypotheek. Ga er niet vanuit dat de klant zelf contact zoekt, maar wees proactief – het is een grote potentiële markt. Door te helpen bij de interpretatie van de documenten, ben je ook als eerste betrokken bij de keuzebegeleiding. Daar ligt een mooie kans die jij als SEH Erkend Financieel Adviseur niet wil laten liggen.