Advieskosten 20% van de lening: is dat redelijk?

13 okt 2022

Een klant wil zijn hypothecaire krediet met € 10.000 verhogen. Hij heeft dat geld nodig voor tuinaanleg en isolatie. Voor advies wendt hij zich tot zijn tussenpersoon.

Die heeft een standaardtarief voor advieskosten van € 2.995, maar brengt voor ophogingen tot € 30.000 slechts het gereduceerde tarief van € 1.995 in rekening. De advieskosten worden vooraf besproken. De klant gaat hier niet mee akkoord: hij vindt ze te hoog. De adviseur is echter niet bereid zijn tarief verder te verlagen en wijst de klacht af.

Kifid-klacht
De klant vindt bijna 20% van de lening aan advieskosten buitenproportioneel. Hij dient een klacht in bij het Kifid met de eis dat de advieskosten verlaagd worden. Ze zouden niet in verhouding staan tot een kleine verhoging van € 10.000 en de werkzaamheden die de adviseur heeft moeten verrichten. Kifid wijst deze vordering echter af. De adviseur wordt in het gelijk gesteld. De argumenten hiervoor zijn als volgt:

De adviseur heeft contractsvrijheid en kan daarin vragen wat hij wil. Dat heeft hij netjes van tevoren meegedeeld, de klant is niet akkoord en daardoor is geen overeenkomst tot stand gekomen.
Partijen moeten zich naar redelijkheid en billijkheid tegenover elkaar blijven gedragen. Er is geen aanleiding om in deze zaak te stellen dat de adviseur zijn redelijke belangen hierin te veel ten koste laat gaan van die van de klant.
De adviseur heeft bovendien onderbouwd dat zijn werkzaamheden ook voor relatief kleine verhogingen zo uitgebreid zijn dat zijn advieskosten niet overdreven hoog zijn.

Het Kifid sluit af met de mededeling dat de Commissie wel begrip heeft voor de zienswijze van de klant, maar daar geen consequenties aan kan verbinden. De klant zal een andere adviseur moeten zoeken.

Advies verplicht door bank
De frustratie van de klant over de advieskosten, is inderdaad begrijpelijk. Er zit voor deze klant echter niets anders op dan een adviseur in te schakelen. De bank waar zijn hypotheek loopt, stelt advies bij verhogingen namelijk verplicht. Het Kifid had al in eerdere zaken bepaald dat het verplichten van advies door een bank is toegestaan. Dit geldt alleen als er sprake is van een ‘substantiële wijziging’ en daar valt een relatief kleine verhoging ook onder.

Wat kan een adviseur met deze uitspraak?
Het is geruststellend dat het Kifid een adviseur niet kan dwingen om advieskosten te verlagen. U neemt uw werk als adviseur serieus en daar hoort een uitgebreide inventarisatie en analyse bij, ook bij een relatief kleine verhoging. Dat kost tijd en het zou niet redelijk zijn als u uw uurtarieven zou moeten verlagen, alleen omdat een klant een relatief kleine lening nodig heeft.

Maar u zult zich kunnen voorstellen dat het voor een klant frustrerend is als hij een groot deel van de lening kwijt is aan advieskosten. Sommige banken bieden de mogelijkheid van een verkort advies tegen lagere kosten. Dit is geen overtreding van de zorgplicht, zolang het verkorte adviestraject is afgestemd op de behoefte en situatie van de klant. De AFM heeft al in 2013 kenbaar gemaakt dat een uitgebreid advies niet altijd nodig is in een visiedocument Dienstverlening op maat.

Probeer in uw organisatie na te gaan in hoeverre hypotheekadvies nog efficiënter kan in bepaalde gevallen, waardoor een bescheidener dan gebruikelijk advies mogelijk is. Uiteraard is er nog een alternatief: voor kleine verhogingen kan het ondanks een hogere rente aantrekkelijker zijn een consumptief krediet te adviseren. Daarvoor mag u geen advieskosten in rekening brengen, waardoor dit goedkoper kan zijn voor uw klant.